اف-۱۸هورنت
نوع هواپیما	جنگنده چندمنظوره
کشور سازنده	ایالات متحده
شرکت سازنده	مک دانل داگلاس، بوئینگ، نورثروپ
تاریخ نخستین پرواز	۱۸ ژانویه ۱۹۷۸
تاریخ رونمایی	۷ ژانویه ۱۹۸۳
بکارگیرنده(ها)	نیروی دریایی ایالات متحده، سپاه نیروی دریایی ایالات متحده، نیروی هوایی پادشاهی استرالیا، نیروی هوایی اسپانیا
تعداد ساخته‌شده	مدل ای-دی ۱۴۸۰ فروند
هزینهٔ پروژه	۲۹-۵۷ میلیون دلار آمریکا(سال ۲۰۰۶)
توسعه یافتهٔ	نورثروپ وای‌اف-۱۷
مدل‌های دیگر	سی‌اف۱۸ هورنت، اف/ای-۱۸ئی/اف هورنت،های آلفا ریسرچ ویهیکل

اف-۱۸هورنت (به انگلیسی: F/A-18 Hornet) هواپیمای مافوق صوت و تک سرنشینه‌ای است با مدل‌های و(ای و بی)دو سرنشینه با مدل های(سی و دی) و جنگنده تهاجمی مخصوص هر نوع آب و هوا، دو موتوره، و با قابلیت سوخت گیری در هوا که هم از روی فرودگاه‌ها و ناوهای هواپیما بر قابلیت انجام عملیات را دارد همچنین این جنگنده توانایی انجام کارهای هوایی زیادی از قبیل برتری هوایی، پشتیبانی، بازدارندگی هوایی، دفاع هوایی، شناسایی، درگیری نزدیک هوایی و انجام ماموریت‌های ضربتی این جنگنده در حقیقت برای جایگزینی اف-۴ فانتوم ساخته شد این جنگنده دارای قدرت مانور و قابلیت اعتماد نسبتاً خوبی است ولی بارها در مورد برد عملیاتی و ظرفیت حمل مهماتش در مقایسه با جنگنده‌های رقیب مورد انتقاد قرار گرفته‌است اف/ای-۱۸ئی/اف سوپر هورنت یک جنگنده ارتقا یافته از روی این جنگنده‌است که برای براورده کردن نیاز نیروی دریایی آمریکا ساخته شد.

تاریخچهٔ پیدایش [ویرایش]

جنگندهٔ اف-۱۸ بر پایهٔ یکی از جدیدترین جنگنده‌های ساخت شرکت نورثروپ، یعنی وای‌اف-۱۷ کبری ساخته شد. در دههٔ ۱۹۷۰، وای‌اف-۱۷ کبری به منظور رقابت با جنگندهٔ اف-۱۶ جهت انتخاب «جنگندهٔ سبک» برای نیروی هوایی ایالات متحده طراحی و ساخته شد.

وای‌اف-۱۷ کبری [ویرایش]

ولی در نهایت جنگندهٔ اف-۱۶ توسط نیروی هوایی انتخاب شد. در آن زمان، مقامات ارشد نیروی دریایی، دریافتند که جنگندهٔ ساخت نورثروپ، توان بالقوه بسیار بیشتری نسبت به اف-۱۶ جهت جایگزینی هواپیماهای قدیمی نیروی دریایی، یعنی ای-۷ کورسیر دارد.

جنگنده وای‌اف-۱۷ کبری نمونه اولیه اف/ای ۱۸ ساخت نورثروپ

نورثروپ و مک دانل‌داگلاس تصمیم گرفتند به طور مشترک، جنگندهٔ اف-۱۸ را برای ناوهای هواپیمابر و جنگندهٔ ای-۱۸ را برای سپاه تفنگداران نیروی دریایی، تولید نمایند. اما این دو پروژه کمی بعد باهم ادغام شدند و نتیجه جنگندهٔ چندماموریتهٔ اف/ای-۱۸ از آب درآمد. به منظور حفظ قابلیتهای چندماموریته، در قلب جنگندهٔ اف-۱۸ یک رادار پرقدرت چندحالتهٔ ساخت هیوز قرار داده شد که هم در ماموریتهای هوا به هوا و هم در ماموریتهای هوا به زمین، موثر و کارا بود.

اف/ای-۱۸ متعلق به نیروی دریایی ایالات متحده درحال پرواز

جنگندهٔ جدید، مجهز به سیستم‌های پیچیدة الکترونیکی، نمایشگرهای تلویزیونی، موتورهای قدرتمند، توانایی حمل انواع جنگ‌افزار و قابلیت آئرودینامیکی خاصی بود که اجازه می‌داد جنگنده بتواند با زاویهٔ حملهٔ بالاتری پرواز نماید. در نهایت، جنگندهٔ اف-۱۸، فراتر از آن چیزی شد که مورد انتظار بود با قابلیت مانورپذیری خوب و توانایی بسیار موثر در انجام عملیاتهای متفاوت. بدین ترتیب، جنگندهٔ اف-۱۸ با موفقیت وارد خدمت در ناوهای نیروی دریایی و نیروی هوایی تفنگداران دریایی ایالات متحده شد و جایگزین جنگنده‌های ای-۷ و اف-۴ فانتوم ۲ گردید.

اف/ای-۱۸ موسوم به هورنت – به معنی زنبور سرخ – جنگنده‌ای است دو نفره، دو موتور، چندمنظوره (جنگندهٔ تهاجمی) که می‌تواند هم از روی ناوهای هواپیمابر عمل نماید و هم از پایگاه‌های زمینی. برای اف/ای-۱۸ انبوهی از ماموریتهای گوناگون تعریف شده‌است: ایجاد برتری هوایی، اسکورت جنگنده‌ها، خنثاسازی دفاع هوایی دشمن، عملیات جاسوسی و اکتشافی، هدایت عملیات هوایی، پشتیبانی دور و نزدیک هوایی و قابلیت عملیات در شب.

یک فروند جنگنده اف ۱۸ درحال شکستن دیوار صوتی.

اف/ای-۱۸ جایگزین جنگنده‌های اف-۴بی، ای-۷ کورسیر در دههٔ ۱۹۷۰ و جنگندهٔ ای-۶ اینترودر در اواخر دههٔ ۱۹۹۰ شد. اف/ای-۱۸ به وسیلة سیستم دیجیتالی پرواز با سیم (Fly Bye Wire or FBW) کنترل می‌شود که این امر کیفیت بسیار خوبی را در هدایت هواپیما سبب می‌شود و موجب می‌شود خلبان با سهولت بیشتری به هدایت جنگنده بپردازد. این سیستم به هنگام مانورهای سنگین، به خلبان اجازه می‌دهد تا تمرکز خود را بر روی عملیات و استفاده از تسلیحات از دست ندهد. نسبت

 برای دیگر کاربردها، فانتوم (ابهام‌زدایی) را ببینید.

اف-۴ فانتوم ۲
نوع هواپیما	هواپیمای رهگیر جنگنده-بمب‌افکن چندمنظوره
کشور سازنده	ایالات متحده
شرکت سازنده	مک دانل داگلاس
تاریخ نخستین پرواز	۲۷ می ۱۹۵۸
تاریخ رونمایی	۳۰ دسامبر ۱۹۶۰
وضعیت کنونی	۶۳۱ فروند فعال در کشورهای غیر از ایالات متحده، همچنین به‌عنوان هواپیمای کنترلی - بدون سرنشین (drone) در آمریکا فعال است.
بکارگیرنده(ها)	نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا نیروی دریایی ایالات متحده گارد ساحلی ایالات متحده آمریکا نیروی هوایی ایران نیروی هوایی اسرائیل
آغاز ساخت	۱۹۵۸-۱۹۸۱
تعداد ساخته‌شده	۵٬۱۹۵ فروند
بهای هر فروند	۲٫۴ میلیون دلار ایالات متحده مدل اف-۴ای

اف-۴ فانتوم (F-4 phantom) (فانتوم به انگلیسی به معنای شبح)هواپیمای دو خلبان ۲ موتورهمافوق سرعت صوت و دوربردی است که توانایی عملکرد در همه شرایط آب و هوایی را دارد. شرکتمک‌دانل داگلاس این هواپیما را تا اواخر دهه ۱۹۷۰ برای نیروی دریایی ایالات متحده می‌ساخت. اوج کاربرد این هواپیما در دوران جنگ ویتنام بود.

دولت ایران در سال ۱۹۷۴ تعداد ۲۰۹ فروند از اين جنگنده را خريد که در جنگ ايران و عراق نقش مهمی ايفا كرد. این هواپیما هنوز در نیروی هوایی ایران خدمت می‌كند كه در انواع E و D ,RF4E می‌باشند.

خصوصیات اف-۴ فانتوم در پرواز [ویرایش]

در جنگ‌های هوایی بزرگترین برتری فانتوم قدرت شتاب آن بوده است. حتی این حالت باعث می‌شود خلبان‌های متبحر هم قبل از پرواز تصمیم نهایی بگیرند که با آن پرواز کنند یا نکنند. هواپیمای غول پیکر فانتوم که برای شلیک موشک‌های هدایت شونده با رادار طراحی شده بودند چابکی رقبای ساخت شوروی خود را نداشتند و در مانورهای سخت دچار مشکل ادورس یا (adverse yaw) می‌شدند. با وجود اینکه هواپیما دچار پیچ خوردن‌های غیر قابل کنترل می‌شد، خلبانان معتقد بودند که هواپیما انعطاف خوبی در عملکرد دارد و پرواز با آن راحت است. در سال ۱۹۷۲ مدل اف-۴ ای ارتقاء داده شد به طوری که در سرعت‌های بالا هم می‌توانست مانور بدهد.

موتورهای جی ۷۹ دود سیاه غلیظی را تولید می‌کرد که فانتوم‌ها را از دور قابل شناسایی می‌کرد. خلبانها این دود را با بکار گیری حالت پس سوز از میان می‌بردند اما این کار راندمان سوخت را کم می‌کرد. بعضی از خلبان‌ها پس سوز را در یک موتور هواپیما استفاده می‌کردند که این کار روی شتاب هواپیما همان تاثیر را میگذاشت که از پس سوز در هر دو موتور استفاده شود و از طرفی هم دود به شدت سیاه غلیظ موقعیت هواپیما را مشخص نمی‌کرد.

یکی از ضعف‌های بزرگ فانتوم در طراحی‌های اولیه آن نبود مسلسل داخلی در آن بود و برای دوره کوتاهی عقیده بر این بود که جنگندگی با آن در سرعت‌های مافوق صوت غیر ممکن است و در واقع به خلبانان یاد داده نمی‌شد که چگونه با این هواپیما با جنگنده‌های دیگر درگیر شوند. چون در عمل سرعت مادون سرعت صوت می‌شد. در نهایت این ضعف با اضافه کردن مسلسل ۲۰ میلیمتری ام۶۱ والکان در اف-۴ ای جبران شد.

فانتوم در خدمت نیروی هوایی ایران [ویرایش]

اولین اسکادران تخصصی جنگنده اف-۴ دی در ایران-۱۹۷۱

نیروی هوایی شاهنشاهی در ابتدا تصمیم داشت جهت دور کردن میگهای نیروی هوایی شوروی، جنگنده اف-۱۱۱ را از کارخانه جنرال داینامیکس خریداری نماید. ولی با شکست پروژه این هواپیما، آمریکا تصمیم گرفت که جنگنده فانتوم را که در جنگ ویتنام امتحان خوبی پس داده بود را به ایران بفروشد. گفتنی است این هواپیما نیز در نبرد با جنگنده پیشرفته میگ-۲۵ ناکام ماند و ایران مجبور شد از شرکت گرومن سوپر جنگنده اف-۱۴ تام‌کت را خریداری نماید.^[۱]

نیروی هوایی شاهنشاهی ایران بعد از نیروی هوایی اسرائیل دومین مشتری این جنگنده از لحاظ تعداد سفارش به‌شمار می‌رود. تعداد دقیق فانتوم‌های تحویل شده به ایران از سوی آمریکا دقیقاً مشخص نیست. بر اساس یکی از برآوردها، ۲۹ فروند اف-۴ دی، ۱۶۲ فروند اف-۴ ای و ۱۷ فروند آراف-۴ ای به ایران تحویل داده شده است.^[۲] منبع خبری دیگری روال سفارش و تحویل فانتوم‌ها به ایران را به این ترتیب معرفی کرده:سفارش ۳۲ فانتوم اف-۴ دی در ۱۹۶۷ و تحویل آنها در سپتامبر ۱۹۶۸، سفارش ۱۷۷ اف-۴ ای و ۱۶ آراف-۴ ای در ۱۹۷۳ و تحویل آنها در ۱۹۷۷.^[۳]

بسیاری از تجهیزات اضافه و قطعات یدک خریداری شده در آمریکا نگهداری می‌شده‌اند. خلبانان ایرانی این جنگنده در آمریکا و پاکستان دوره‌های آموزشی را طی کرده بودند. نیروی هوایی شاهنشاهی ایران از این جنگنده در جنگ ظفار و کمک به سرکوب شورشیان عمان و همچنین پاسداری از مرزهای شمالی و غربی ایران در برابر تجاوزات هوایی پراکنده شوروی و عراق استفاده نموده است.

بعد از انقلاب ۱۳۵۷ و قطع رابطه ایران و آمریکا، این احتمال وجود دارد که این جنگنده با قطعات اصلی و مادر تجهیز نشده باشد. در طول جنگ ایران و عراق نیز ایران قطعات یدکی این جنگنده را از طرق مختلفی تامین می‌کرد. گاه این قطعات را در چهاچوب توافقاتی همچون ماجرای ایران-کنترا به طور مستقیم از آمریکا تامین می‌کرد. گاه با کمک دلالان اسلحه اسرائیلی به طور مخفیانه، و گاه نیز موتورهای ساخت رولز-رویس پی‌ال‌سی را از کشورهای اروپایی عضو پیمان ناتوخریداری و بجای موتورهای اصلی بدون قطعات یدکی جایگزین می‌کرد.^[۴]

مشخصه‌های کلی اف-۴ فانتوم [ویرایش]

مشخصات عمومی

• خدمه: ۲
• طول: ۶۳ فیت ۰ اینچ (۱۹٫۲ متر)
• پهنای بال: ۳۸ فیت ۴٫۵ اینچ (۱۱٫۷ متر)
• ارتفاع: ۱۶ فیت ۶ اینچ (۵٫۰ متر)
• بال: مساحت ۵۳۰٫۰ فیت مربع (۴۹٫۲ مترمربع)
• ماهیواره: NACA ۰۰۰۶٫۴-۶۴ root, NACA ۰۰۰۳-۶۴ tip
• وزن خالی: ۳۰٬۳۲۸ پوند (۱۳٬۷۵۷ کیلو)
• وزن بارگیری: ۴۱٬۵۰۰ پوند (۱۸٬۸۲۵ کیلو)
• بیشینه وزن برخاست: ۶۱٬۷۹۵ پوند (۲۸٬۰۳۰ کیلو)
• پیشرانه: ۲× J79-GE17A توربوفن اکسیال کمپرسور, ۱۷٬۸۴۵ پوند نیرو (۷۹٫۴ کیلونیوتن) هرکدام
• نسبت کشیدن بلند کردن از صفر ۰٫۰۲۲۴
• مساحت کشش: ۱۱٫۸۷ ft² (۱٫۱۰ m²)
• نسبت بعد بال: ۲٫۷۷
• ظرفیت سوخت ۱٬۹۹۴ گالون، با سه مخزن سوخت، ۳۳۳۵ گالون.
• حداکثر وزن برخاست: ۳۶٬۸۳۱ پوند

عملکرد

• سرعت بیشینه: ماخ ۲٫۲۳ (۱٬۴۷۲ مایل بر ساعت, ۲٬۳۷۰ کیلومتر بر ساعت) در ۴۰۰۰۰ فیتی
• سرعت پیمایش: ۵۰۶ گره (۵۸۵ مایل بر ساعت، ۹۴۰ کیلومتر بر ساعت)
• شعاع عملیاتی: ۳۶۷ ۳۶

  اسلایدر

  
  موضوعات مرتبط: نظامی، ،

 اف-۲۲ رپتور هواپیمای جنگنده نسل پنجم ساخت شرکتهای لاکهید و بوئینگ است که از فناوری رادارگریزی (Stealth) استفاده می‌کند. ایالات متحده تنها کشوری است که دارای این هواپیما است. در اصل اف-۲۲ به عنوان یک جنگنده برای برتری هوایی طراحی شده بود، اما دارای قابلیت‌های اضافی است که شامل حمله به زمین، جنگ الکترونیکی و اطلاعات سیگنال می‌باشد. لاکهید مارتین پیمانکار اصلی طرح است و تولید بیشتر بدنهٔ هواپیما، سیستم‌های سلاح و مونتاژ نهایی اف-۲۲ را به عهده دارد. برنامه بوئینگ شامل بال، بدنه، ادغام آویونیک، و تمامی سیستم آموزش خلبان و نگهداری سیستم است.

برای هواپیما اسامی مختلف F-22 و F/A-22 تعیین شده بود و بعدها وقتی به طور رسمی وارد سرویس USAF شد در ماه دسامبر سال ۲۰۰۵ به عنوان اف-۲۲ای نامیده شد. با وجود یک دوره رشد دنباله دار و پر هزینه، نیروی هوایی ایالات متحده آمریکا در نظر دارد از اف-۲۲ به عنوان یک جزء حیاتی برای آینده قدرت هوایی تاکتیکی ایالات متحده بهره گیرد تصاویری از اف 22 ای

مشخصات F-22A [ویرایش]

نوع هواپیما : تک سرنشین
وزن هواپیما بدون بار : 14365 کیلوگرم
وزن هواپیما با بار : 25107 کیلوگرم
حداکثر وزن برخاستن : 36288 کیلوگرم

حداکثر سرعت : 2132 کیلومتر بر ساعت (2 ماخ)
حداکثر سرعت مقرون به صرفه اقتصادی : 1825 کیلومتر بر ساعت (1.72ماخ)

برد عملیاتی با داشتن 2 مخزن سوخت خارجی : 2960 کیلومتر
شعاع عملیاتی :759 کیلومتر
برد یکنواخت : 3219 کیلومتر
سقف پرواز : 19812 کیلومتر

فاصله بین 2 نوک بال : 13.56 متر
طول کلی بدنه : 18.90 متر
ارتفاع هواپیما : 5.08 متر
مساحت بال : 78.04 متر مربع

پیشرانه : دو موتور توربوفن F119-PW-100 PRATT & WHITNEY هر موتور با قدرت رانش 156 کیلو نیوتن¹